Uhexibc

Muvala wa Ntima

Muvala wa Ntima

Movha wa muvala wa ntima wa Ford, hi lembe ra 1920

Muvala wa Ntima i muvala wa xinyami, lowu vangiwaka hi kupfumaleka kumbe ku koka rivoningo hinkwaro.^[1] Muvala lowu hakanyingi wu yimela xinyami, kasi muvala wo basa wu yimela rivoningo.^[2]

Mafurha ya muchini wo tsala, ya muvala wa ntima matirhisiwa ngopfu ku pfapfarhuta tibuku, maphephahungu na man'wana matsalwa hikwalaho ka leswi muvala wa ntima wu vonakaka ngopfu eka phepha ro basa. Thlandla-kambirhi, maletere ya muvala wa ntima hiwona matirhisiwaka ngopfu eka tikhompuyuta to tala.^[3] Kasi wuthlela wutirhisiwa kuhlanganisa na mihlovo ya Wasi-wa lwandle na Halandi ku endla mihlovo yo dzindza.

Muvala wa ntima na wo basa, yitirhisiwa ngopfu ku hlamusela ku hambana, kufana na ntiyiso na ku Honisa, Vunene na vubihi, "Nguva ya xinyami" na "Nguva ya rivoningo". Kusukela eka nguva ya lexikarhi muvala wa ntima wu voniwa tani hi muvala wo chaviseka na vulawuri, hiswona leswi endleke leswaku kufikela namunthla Va-avanyisi na va Majistreti va ha ambala sw'ambalo swa muvala lowu.^[2]

Muvala wantima i wun'wana wa mihlovo yo sungula leyi a yitirhisiwa hi vanhu vakhala lava ava tshama emabakwini. Hi lembe-xidzana ra vu 14, wusungule ku mbariwa hi vale vuhosini, vafundhisi, Va-avanyisi na va tirhi va mfumo etindzhawini to tala ta tiko-nkulu ra Yuropa. Wuthlele wuva muvala lowu mbariwaka hi vathlokovetseri va vanghezi, van'wamabindzu na vafumi eka lembe-xidzana ra vu 19, naswona wutirhisiwa ngopfu eka ma ambalele ya lembe-xidzana ra vu 20.^[2]

Eka mfumo wa Varhoma, wuve muvala wa vakhandli vanhlonge, naswona wuthlela wu yelanisiwa na rifu, vubihi na vuloyi. Hikuya hi swivutisa mani e matikweni-nkulu ya Yuropa na Amerikha wa le N'walungu, muvala lowu yelanisiwaka na vakhandli va nhlonge, Makumo, Swihundla, Masaramusi, Matimba, Madzolonga, Vuhomboloki, na Ximfumo.^[4]

Minthsaho[Lulamisa | edit source]